Vrij op feestdagen, hoe zit dat?

Wat betekent dit voor jou?

Allereerst is het goed om te weten dat er geen wet is die zegt dat feestdagen automatisch vrije dagen zijn. Met andere woorden: je hebt niet wettelijk gegarandeerd vrij op dagen zoals Kerst of Koningsdag. Of je vrij bent op een feestdag hangt af van wat er in jouw CAO of arbeidsovereenkomst staat. 

Voor jou als werknemer betekent dit dat je altijd even moet checken wat er in jouw contract of CAO geregeld is. Veel bedrijven (buiten de volcontinu industrie) sluiten op feestdagen de deuren. In zo’n geval ben je lekker vrij met behoud van salaris, zónder dat het van je vakantiedagen af gaat. Fijn, toch? In veel CAO’s is namelijk afgesproken dat doorbetaalde feestdagen niet van je verlofdagen worden afgetrokken.

Werk je echter in een ploegendienst bij een volcontinu proces (bijvoorbeeld een 5-ploegendienst in een fabriek die dag en nacht doorgaat), dan is de kans groot dat er tijdens feestdagen gewoon wordt doorgewerkt. Jij kunt dan dus ingepland worden op bijvoorbeeld Koningsdag of Tweede Kerstdag. Maar geen zorgen: daar staat meestal iets extra’s tegenover. In dit soort gevallen hebben medewerkers die op feestdagen werken recht op extra beloning of compensatie. Denk aan een feestdagentoeslag (een flink percentage bovenop je loon voor die dag) of een extra vrije dag op een later moment ter compensatie. Met andere woorden, als jij op een feestdag moet werken, verdien je vaak een stuk extra of krijg je later vrij.

Hoe zit het met de CAO?

De CAO (collectieve arbeidsovereenkomst) is hierbij heel belangrijk. Hierin staat precies wat de afspraken zijn rondom werken op feestdagen in jouw sector of voor jouw type contract. Er is dus geen algemene regel vanuit de overheid, maar je CAO of contract bepaalt hoe het voor jou geregeld is.

Enkele dingen die je in de CAO/arbeidsovereenkomst terugvindt, zijn bijvoorbeeld: of een bepaalde feestdag voor jou een vrije dag is, of je doorbetaald krijgt op feestdagen, en of je een toeslag krijgt als je wel moet werken. Vaak staat in de CAO duidelijk: “op feestdagen vrij met behoud van loon” of juist “werk gaat door, maar met toeslag X%”. In veel CAO’s is afgesproken dat als je op een officiële feestdag werkt, je een feestdagentoeslag ontvangt bovenop je normale uurloon. Dit kan bijvoorbeeld 150% of 200% van je loon zijn, afhankelijk van de CAO. Check dus wat er zwart-op-wit staat voor jouw situatie.

Ben je uitzendkracht via Pro Industry? Ook dan ben je beschermd door een CAO. Goed nieuws: als uitzendkracht heb je recht op doorbetaling van je loon op officiële feestdagen waarop je niet werkt, zolang je normaal gesproken op die dag wel aan het werk zou zijn. Werk je bijvoorbeeld parttime van maandag t/m donderdag en valt een feestdag op een maandag waarop je normaal zou werken, dan hoort die dag gewoon uitbetaald te worden. 

Let op: dit geldt meestal alleen voor de officieel erkende feestdagen die niet in het weekend vallen. Valt een feestdag op een zaterdag of zondag en werk je dan niet, dan is het in feite pech; dan heb je geen extra doorbetaalde dag nodig omdat je toch al vrij was.

Een bijzondere feestdag is Bevrijdingsdag (5 mei). Deze dag is een officiële feestdag, maar in veel CAO’s is afgesproken dat maar eens per vijf jaar (een lustrumjaar) werknemers vrij krijgen met behoud van loon. 2025 was zo’n lustrumjaar (80 jaar na de bevrijding), 2026 dus niet. Check zeker jouw CAO: de kans is groot dat je op 5 mei 2026 gewoon moet werken. In 2030 heb je pas weer een vrije 5 mei, dus het is redelijk exclusief. Heb je geen CAO die dit regelt, dan beslissen werkgevers vaak zelf of ze 5 mei als vrije dag geven. Kortom: lees je CAO of vraag na bij je werkgever/uitzendbureau hoe het zit met deze feestdag.

Feestdagen op een rijtje in 2026

Benieuwd wanneer je in 2026 kunt genieten van een lang weekend, oranje tompoucen of een verdiend rustmoment? Hieronder zetten we alle officiële feestdagen van 2026 overzichtelijk op een rij, inclusief uitleg per dag. Zo weet jij precies wanneer ze vallen en wat dat betekent voor jouw planning.

Werk je in de procesindustrie of ploegendienst, dan is het goed om te weten dat feestdagen niet altijd vrije dagen betekenen. Gelukkig staat er in veel gevallen wel een toeslag of compensatie tegenover.

Nieuwjaarsdag - donderdag 1 januari 2026
Voor veel mensen een vrije dag om bij te komen van Oud en Nieuw. Werk je in een volcontinu rooster? Dan is de kans groot dat je gewoon werkt. Vaak krijg je op deze dag wel een feestdagentoeslag of een andere regeling. Check je planning en CAO goed.

Goede Vrijdag - vrijdag 3 april 2026
Goede Vrijdag is officieel een feestdag, maar geen verplichte vrije dag in Nederland. In sommige sectoren ben je wel vrij, in andere wordt er gewoon gewerkt. In de procesindustrie loopt de productie vaak door. Of je vrij bent hangt dus af van je CAO of arbeidsovereenkomst.

Pasen - zondag 5 en maandag 6 april 2026
Eerste Paasdag is een zondag, dus veel mensen zijn dan sowieso vrij. Tweede Paasdag is een officiële feestdag waarop veel mensen vrij zijn. Werk je in ploegendienst of volcontinu, dan kan het zijn dat je gewoon werkt op beide dagen. In veel gevallen krijg je daarvoor toeslag of een extra vrije dag.

Koningsdag - maandag 27 april 2026
Koningsdag valt in 2026 op een maandag. Voor veel mensen betekent dit een extra lang weekend. In de procesindustrie hangt het af van je dienstrooster. Word je ingepland, dan geldt er vaak een feestdagentoeslag. Werk je niet, dan is het doorgaans een doorbetaalde vrije dag.

Bevrijdingsdag - dinsdag 5 mei 2026
Let op: 2026 is geen lustrumjaar. In de meeste CAO’s is vastgelegd dat je alleen in lustrumjaren (zoals 2025 en 2030) doorbetaald en vrij bent op Bevrijdingsdag. Dat betekent dat het in 2026 voor de meeste werknemers een gewone werkdag is, tenzij anders afgesproken in jouw CAO of contract.

Hemelvaartsdag - donderdag 14 mei 2026
Een officiële feestdag waar veel mensen gebruik van maken om er een lang weekend van te maken. Werk je in ploegendienst, dan kan het zijn dat je die dag gewoon werkt. Vaak staat daar wel een extra vergoeding tegenover. De vrijdag erna vrij nemen? Vraag het op tijd aan.

Pinksteren - zondag 24 en maandag 25 mei 2026
Tweede Pinksterdag is in Nederland een officiële feestdag. Eerste Pinksterdag valt op zondag. In de procesindustrie geldt vaak dat er op beide dagen wordt gewerkt. Of je vrij bent of recht hebt op toeslag hangt weer af van je CAO en werkrooster.

Kerstmis - vrijdag 25 en zaterdag 26 december 2026
Eerste Kerstdag valt op vrijdag, Tweede Kerstdag op zaterdag. Voor veel mensen betekent dit dat ze op vrijdag sowieso vrij zijn en het weekend in gaan. In ploegendiensten kan het zijn dat je werkt op een of beide dagen. Bij veel bedrijven wordt dit onderling gerouleerd. Werk je met kerst, dan krijg je in veel gevallen een aantrekkelijke toeslag of compensatiedag.

Dit kun je nu doen

Nu je weet hoe het zit, is het tijd voor wat praktische tips. Wat kun je zelf doen om soepel om te gaan met feestdagen en werk in 2026? Enkele handige tips op een rij:

• Check op tijd je rooster en CAO: Kijk vroegtijdig in het rooster of je ingeroosterd staat op een feestdag. Duik ook even in je CAO of vraag je werkgever/uitzendbureau wat de regels precies zijn. Zo weet je waar je aan toe bent.
  

• Bespreek je wensen met je leidinggevende: Wil jij per se een bepaalde feestdag vrij (bijvoorbeeld vanwege familieplannen of een belangrijk evenement)? Geef dit vroeg aan bij je teamleider of planner. Vaak valt er in overleg best wat te regelen, mits je op tijd communiceert.
  

• Ruil een dienst of neem vrij: In ploegendiensten kun je soms onderling ruilen. Misschien heb jij een collega die liever Kerst werkt en Nieuwjaar vrij neemt, en wil jij het omgekeerde. Overleg met je collega’s en leidinggevende of ruilen een optie is. Alternatief kun je, als het mag, een vakantiedag opnemen als je absoluut vrij wilt zijn op een feestdag waarop je normaal zou moeten werken.
  

• Ken je rechten: Weet dat je recht hebt op doorbetaling van loon op feestdagen als je dan niet kunt werken volgens je contract. Ook heb je recht op eventuele toeslagen als je wél werkt op een feestdag. Ben je ergens niet zeker van? Vraag het na! Pro Industry kan je helpen uitzoeken waar je recht op hebt.
  

• Plan je vrije tijd slim: Valt een feestdag gunstig? Profiteer ervan! Neem bijvoorbeeld een enkele vrije dag op een vrijdag of maandag rondom Hemelvaart of Pinksteren om zo een extra lang weekend te creëren. In 2026 zijn daar mooie kansen voor. Slim plannen betekent meer genieten.
  

Solliciteer je in de procesindustrie? Wees niet bang om tijdens een sollicitatie te vragen hoe het bedrijf omgaat met feestdagen. Het laat zien dat je vooruitdenkt. Bovendien is het belangrijk voor jou om te weten of je bijvoorbeeld met kerst of Koningsdag moet werken. Werkgevers waarderen die duidelijkheid vaak ook.

Heb je vragen?

Heb je na het lezen van deze blog nog vragen over jouw situatie? Misschien twijfel je of je recht hebt op een vrije dag, of wil je weten hoe een bepaalde CAO precies in elkaar steekt. Neem dan gerust contact op met Pro Industry! We staan voor je klaar om je te helpen. Benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Heb je een vraag, of wil je direct persoonlijk contact? Wij zijn altijd bereikbaar en er is altijd wel een vestiging bij jou in de buurt om even binnen te lopen. Of je nu al via Pro Industry werkt of nog op zoek bent naar die droombaan in de procesindustrie, wij helpen je graag verder.  Fijne feestdagen en veel werkplezier in 2026 gewenst!